Gmina Kąty Wrocławskie charakteryzuje się zróżnicowanym zagospodarowaniem przestrzennym. Można wyróżnić kilka charakterystycznych obszarów ze względu na ich użytkowanie, szczególnie – tereny: rolne, mieszkaniowe, aktywności gospodarczej, leśne. Większość terenów gminy przeznaczonych jest pod produkcję rolną.
Na terenie gminy można wyróżnić 2 centra o szczególnym natężeniu zabudowy o funkcji aktywności gospodarczej - produkcyjnej, usługowej, składowo-magazynowej (istniejącej lub planowanej). Największe zagęszczenie tego rodzaju zagospodarowania terenu znajduje się w łuku ciągnącym od Pietrzykowic przez Nową Wieś Wrocławską, wzdłuż autostrady A4 i A8 (Autostradowej Obwodnicy Wrocławia) do wschodnich granic gminy. Drugi ważny ośrodek aktywności gospodarczej znajduje się na przedmieściach Kątów Wrocławskich, w bezpośredniej okolicy węzła autostradowego „Kąty Wrocławskie”. Rozmieszczenie tego typu stref w sąsiedztwie ważnych węzłów drogowych, daje możliwości do najefektywniejszego wykorzystania obecności drogi o znaczeniu międzynarodowym (E40), a także stanowi często bufor między szkodliwym wpływem ruchu samochodowego na autostradach a zabudową typowo mieszkalną.
W każdej miejscowości gminy wyznaczone są w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego rezerwy terenowe przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową i mieszkaniowo-usługową. W związku z oddziaływaniem miasta Wrocławia na gminę, najdynamiczniej w zakresie budownictwa mieszkaniowego rozwija się północno - wschodnia jej część oraz miasto Kąty Wrocławskie. Miejscowości takie jak Smolec, Krzeptów, Mokronos Dolny, Mokronos Górny, Gądów, Jaszkotle czy Pietrzykowice przechodzą intensywnie proces semiurbanizacji. Zabudowa typu podmiejskiego, w większym bądź mniejszym stopniu, pojawia się we wszystkich miejscowościach gminy, jednakże jej najdynamiczniejszy przyrost można zauważyć w obrębach Smolec, Krzeptów, Gądów-Jaszkotle i Pietrzykowice-Rybnica oraz samym mieście Kąty Wrocławskie.
Gminę Kąty Wrocławskie na tle kraju wyróżnia fakt, iż 100% jej powierzchni objęte jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Średnia dla obszaru kraju wynosi około 24%. W gminie obowiązuje 267 planów miejscowych, z czego 35 planów uchwalono w roku 1996 i obejmują one 80% całkowitej powierzchni gminy. Powierzchnia gminy wynosi 17669,6010 ha. Znakomitą większość stanowią grunty chronionych klas bonitacyjnych I-III (10622,5255 ha). Na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego takie grunty wymagają zgody, w formie decyzji, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze. Na przestrzeni lat, w trakcie sporządzania projektów wydano 133 takich decyzji. Uzyskano zgodę na na zmianę przeznaczenia z gruntów rolnych na cele nierolnicze dla 2458,31 ha. Stanowi to 1/5 wszystkich gruntów chronionych na obszarze gminy. W roku 2023 nie otrzymano zgód na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych. Około 1650 ha możliwych do zabudowania wciąż pozostaje nie wyłączonych z produkcji rolniczej. Powierzchnia terenów mieszkaniowych w gminie Kąty Wrocławskie ogółem zajmuje około 1321 ha.
W raportowanym roku prowadzono około 35 procedur planistycznych. Ważnym elementem tworzenia aktów prawa miejscowego są konsultacje społeczne. W planowaniu przestrzennym dedykowanym narzędziem do tego celu są debaty publiczne nad wyłożonymi do publicznego wglądu projektami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, których w roku 2023 odbyło się 21. Zakończono prace planistyczne i uchwalono 8 planów miejscowych, w tym zaktualizowano ustalenia dla
wsi: Nowa Wieś Kącka, Zachowice (plan został zakwestionowany przez wydział Nadzoru i Kontroli wojewody i jest w trakcie korekty). Wyznaczono planem miejscowym tereny pod rozbudowę gminnej oczyszczalni ścieków. Było to zadanie bardzo istotne z perspektywy dalszego rozwoju infrastruktury gminnej.
W roku sprawozdawczym uchwalono plany miejscowe obejmujące około 252 ha powierzchni. W opracowaniach tych wskazano pod nowe tereny mieszkaniowe kolejne 22 ha. Obecne rezerwy terenowe pod mieszkalnictwo stanowią około 740 ha. Planami miejscowymi wyznaczono w Smolcu 6,8ha nowych terenów zieleni urządzonej, które w najbliższych miesiącach przejdą na majątek Gminy.
W chwili obecnej wszystkich zainwestowanych nierolniczo terenów jest około 6000 ha. Rok 2023 kolejny raz przyniósł na obszarze gminy istotny wzrost inwestycji budowlanych. Realizowane są pozwolenia na budowę wydawane w latach poprzednich. Starosta Powiatu Wrocławskiego na terenie gminy w roku 2023 wydał 342 decyzji pozwolenia na budowę, w tym na 350 lokali mieszkalnych w budynkach jednorodzinnych oraz jeden budynek wielorodzinny. Jest to wzrost o ponad 13% decyzji w stosunku do roku poprzedniego,
W 2023 roku Rada Miejska uchwaliła Strategię Rozwoju Gminy, w której wskazała obszary funkcjonalne na obszarze gminy i zidentyfikowała obszary rozwoju przestrzennego. W strategii zarysowano kierunki polityki przestrzennej.
W wyniku intensywnych dyskusji zespołu składającego się z pracowników wydziału Gospodarki Przestrzennej urzędu oraz członków Komisji Infrastruktury i Zagospodarowania Przestrzennego wypracowano stanowisko regulujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów. Wnioskiem, na sesji marcowej, podjęto głosami radnych konieczność stosowania w tworzeniu planów miejscowych wytycznych określonych w dokumencie pt.: „ Program Rozwoju Przestrzennego Gminy Kąty Wrocławskie ze szczególnym określeniem warunków lokalizacji inwestycji z zakresu budownictwa mieszkaniowego”.
W roku 2023 opracowano oraz wprowadzono Zarządzeniem Burmistrza nr 1628/2023 z dnia 11 grudnia 2023 r. Gminną Ewidencję Zabytków, która jest tożsama z wojewódzką ewidencja zabytków
Ostatnie dwa lata w planowaniu przestrzennym były bardzo intensywne. Powodem niezliczonych debat i dyskusji jest sprawa wybrania optymalnego wariantu dla przebudowy autostrady A4 i budowy drogi ekspresowej S5 na obszarze województwa dolnośląskiego. Dolnośląski Oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na posiedzeniu w Warszawie rekomendował do realizacji przebudowę autostrady A4 w „starym śladzie” .
Na obszarze gminy w roku 2023 eksploatowane były złoża kruszyw w Stoszycach, Kilianowie, Kamionnej, Pełcznicy i Zachowicach. Łączna powierzchnia eksploatacji zajmowała 109 ha. Przewidzianych do eksploatacji w planach miejscowych jest kolejne 170 ha, głównie na gruntach obrębów Stoszyce i Kamionna.
Wszystkie informacje przestrzenne zawiera współtworzony przez gminy powiatu wrocławskiego System Informacji Przestrzennej Powiatu Wrocławskiego wroSIP. Rok 2023 poświęcony był administracji programu. Aktualizowano na bieżąco dane katastralne. W 2023 roku zgodnie z wymogami prawnymi udostępniono w serwisie Voxly.pl dane przestrzenne - APP. W serwisie tym można się zapoznać z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego będącymi w trakcie opracowania oraz już obowiązującymi.
Ponad to, w ramach prac Wydziału Gospodarki Przestrzennej w roku 2023
- prowadzono 1092 sprawy z zakresu informacji z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego(wzrost do roku poprzedniego o około 12%),
- prowadzono 113 spraw z zakresu opiniowania podziałów nieruchomości, itp.,
- udzielono 45 informacji publicznych z zakresu gospodarki przestrzennej (wzrost do roku poprzedniego o 50%).