Finanse Gminy

Budżet Gminy Kąty Wrocławskie w 2024 roku został przyjęty Uchwałą Rady Miejskiej nr LXXIII/907/23 w dniu 19.12.2023 r.

Na dzień 31.12.2024 r., po wprowadzonych zmianach w ciągu roku wynosił:

• Plan dochodów – 294 797 576,76 zł
• Plan wydatków – 308 897 370,97 zł
• Plan przychodów – 26 484 594,21 zł
• Plan rozchodów – 12 384 800,00 zł

Dochody Gminy Kąty Wrocławskie w roku 2024 wykonane zostały na poziomie 301 727 812,65 zł, co stanowi 102,35 % planowanej wielkości, przy czym dochody bieżące zrealizowano w wysokości 271 541 763,61 zł, a dochody majątkowe w wysokości 30 186 049,04 zł.

Dochody bieżące

W strukturze dochodów znaczący udział odgrywają dochody bieżące, które w 2024 roku zostały wykonane na poziomie 271 541 763,61 zł, tj. w 105,91% w stosunku do planu wynoszącego 256 377 599,91 zł.
 

Wartości zrealizowanych w 2024 roku dochodów bieżących według głównych źródeł przedstawia tabela:

Dochody z subwencji ogólnej wyniosły 47 781 330,00 zł, w tym:
subwencja oświatowa: 45 438 405,00 zł

• dochody stanowiące uzupełnienie subwencji ogólnej: 86 476,00 zł
• dochody stanowiące cześć rozwojową subwencji ogólnej: 2 256 449,00 zł.
   

Wpływy z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych (PIT i CIT) wzrosły o 27 462 798,00 zł w porównaniu do roku 2023
i wyniosły łącznie 82 321 724,00 zł, w tym:

• podatek od osób fizycznych (PIT): 70 198 959,00 zł,
• podatek od osób prawnych (CIT): 12 122 765,00 zł.

Wpływy z podatku od nieruchomości w 2024 roku zostały zrealizowane w wysokości 73 445 175,49 zł, co  stanowi  108,17%  planu  wynoszącego 67 900 000,00 zł. W tej kwocie:

• 64 241 320,21 zł pochodzi od osób prawnych
• 9 203 855,28 zł od osób fizycznych.

Na podstawie uchwały nr LXXII/898/23 Rady Miejskiej w Kątach Wrocławskich z dnia 30 listopada 2023 r. przyjęto stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zbieranymi selektywnie z nieruchomości zamieszkałych, w wysokości 37 zł miesięcznie od każdej osoby zamieszkującej nieruchomość. W przypadku, gdy właściciel nieruchomości nie spełnia obowiązku selektywnego zbierania odpadów, stosuje się podwyższoną stawkę opłaty, która wynosi dwukrotność podstawowej, czyli 74 zł miesięcznie od każdej osoby.
 
Gospodarstwa domowe, które samodzielnie zajmują się zagospodarowaniem odpadów biodegradowalnych, mogą liczyć na ulgę w opłatach za śmieci. Jest to forma zachęty dla właścicieli nieruchomości, aby zamiast wyrzucać tzw. „zielone odpadki”, zagospodarowywali je we własnym zakresie. Na terenie gminy ulga BIO przysługuje 2 901 osobom. Wysokość ulgi wynosi 2 zł od każdej osoby zamieszkującej nieruchomość

Dotacje i dochody celowe

W strukturze dochodów bieżących Gminy Kąty Wro- cławskie znaczący udział w 2024 roku stanowiły dochody o charakterze celowym, które jednostka samorządu terytorialnego otrzymuje od podmio- tów zewnętrznych. W 2024 roku środki te zostały zaplanowane w kwocie 24 723 401,73 zł, a zrealizowane na poziomie 24 502 728,44 zł, co stanowi 99,11% planu. Szczegółowy podział przedstawia się następująco:

• Dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej: 10 090 625,83 zł
• Dotacje na realizację zadań realizowanych na mocy porozumień z organami administracji rządowej: 64 000,00 zł (m.in. dotacja na utrzymanie grobów i cmentarzy wojennych oraz w ramach przedsięwzięcia Ministra Edukacji pn. „Podróże z Klasą”)
• Dotacje celowe z budżetu państwa na zadania własne gminy: 5 577 029,58 zł (m.in. wychowanie przedszkolne, zasiłki stałe i okresowe, pomoc materialna dla uczniów o charakterze socjalnym)
• Dochody z dotacji na zadania realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego: 2 235 804,87 zł (m.in. uczęszczanie dzieci do placówek przedszkolnych poza terenem gminy, utrzymanie zieleni przydrożnej, dotacjana usuwanie skutków powodzi)
• Dochody z dotacji w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich: 1 230 146,83 zł (w tym na realizację programu, projektu lub zadania finansowanego z udziałem środków,o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy: 1 230 146,83 zł, m.in. realizacja programu„Cyberbezpieczny Samorząd” w ramach Programu Operacyjnego Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy 2021–2027 oraz projektu„Usługi społeczne w Gminie Kąty Wrocławskie i Gminie Sobótka” w ramach Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 2021–2027, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus)
• Pozostałe dochody o charakterze celowym: 5 305 121,33 zł, w tym:
  -środki z Funduszu Pomocy: 3 060 876,44 zł;
  -Fundusz Przewozów Autobusowych: 2 164 496,88 zł;
  -refundacja podatku VAT od p. gazowych: 13 809,35 zł;
  -środki z rządowego programu„Asystent Rodziny w 2024r”: 35 938,66 zł;
  -dofinansowanie ze Stowarzyszenia Rzeczpospolita Samorządowa oraz Aglomeracji Wrocławskiej: 30 000,00 zł

Dochody majątkowe

Dochody majątkowe Gminy Kąty Wrocławskie w 2024 roku zostały wykonane na poziomie 30 186 049,04 zł, co stanowi 78,57% planu wynoszącego 38 419 976,85 zł. Strukturę zrealizowanych dochodów majątkowych według głównych źródeł przedstawia tabela:

Dochody z majątku w 2024 roku zostały zaplanowane na poziomie 200 000,00 zł, natomiast zrealizowane wyniosły 978 903,38 zł, co stanowi 489,45% realizacji planu. Szczegóły przedstawiają się następująco:

• Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości: 902 641,00 zł,
• Wpływy z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności: 42 957,38 zł,
• Wpływy z tytułu odszkodowania za przejęte nieruchomości pod inwestycje celu publicznego: 25 250,00 zł,
• Wpływy ze sprzedaży składników majątkowych: 8 055,00 zł.

Dotacje i środki na inwestycje

Dotacje i środki na inwestycje w 2024 roku zostały zaplanowane na poziomie 35 184 752,57 zł, nato-
miast zrealizowane w kwocie 26 171 921,38 zł, co stanowi 74,38% realizacji planu. Niższy poziom realizacji wynika ze zmiany terminów realizacji zadań, co spowodowało przesunięcie części środków na rok 2025.

Największe dotacje i środki na inwestycje Miasto i Gmina uzyskały na realizację zadań w następujących obszarach:
 

DROGI PUBLICZNE GMINNE W RAMACH (DZIAŁ TRANSPORT I ŁĄCZNOŚĆ)
12 217 503,28 ZŁ

• Dotacja z Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji Strategicznych
  w wysokości 10 600 000,78 zł na realizację zadania pn. „Rewitalizacja Rynku w Kątach Wrocławskich polegająca na modernizacji infrastruktury drogowej”.
• Dofinansowanie na budowę drogi gminnej
  nr 107209D – ulicy Radarowej w Kębłowicach w wysokości 1 617 502,50 zł z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

GOSPODARKA ŚCIEKOWA I OCHRONA WÓD (DZIAŁ GOSPODARKA KOMUNALNA I OCHRONA ŚRODOWISKA)
4 703 236,08 ZŁ

• Dotacja z Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji Strategicznych w kwocie 4 703 236,08 zł na realizację zadania pn.
  „Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Cesarzowice”.

KULTURA I OCHRONA DZIEDZICTWA NARODOWEGO (DZIAŁ GOSPODARKA KOMUNALNA I OCHRONA ŚRODOWISKA
1 465 711,90 ZŁ

• Dotacja w wysokości 436 261,25 zł na realizację projektu pn. „Budowa świetlicy wiejskiej wraz z kuźnią talentów w Sadkowie”. Projekt realizowany jest z dofinansowaniem ze środków Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 021–2027 (ZIT WroF) w ramach Priorytetu nr 6 „Fundusze Europejskie bliżej mieszkańców Dolnego Śląska”, Działania nr 6.1 „Rozwój lokalny – strategie ZIT”. Planowany termin zakończenia realizacji projektu oraz rozliczenia pozostałej kwoty dofinansowania to rok 2025.
• Dotacja w wysokości 1 029 450,65 zł w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład – Program Inwestycji Strategicznych na realizację zadania „Budowa świetlicy wiejskiej w Krzeptowie”.

SZKOŁY PODSTAWOWE (DZIAŁ OŚWIATA I WYCHOWANIE)
4 024 334,90 ZŁ

• Dofinansowanie w kwocie 3 284 334,90 zł na realizację przedsięwzięcia pn. „Projekt oraz budowa zespołu szkolno-przedszkolnego w Krzeptowie”, przyznane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na odstawie umowy z dnia 20.04.2023 r., w łącznej kwocie 8 784 890,00 zł, w ramach programu priorytetowego 5.6.2 „Budownictwo Energooszczędne. Część 2 PUSZCZYK – Niskoemisyjne budynki użyteczności publicznej”.
• Dofinansowanie w wysokości 240 000,00 zł na wyposażenie zaplecza kuchennego Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Krzeptowie, przyznane przez Aglomerację Wrocławską.
• Dotacja celowa w wysokości 500 000,00 zł na budowę sali gimnastycznej w ramach budowy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Krzeptowie, ze środków budżetu Województwa w ramach programu „Dolnośląski Fundusz Rozwoju Bazy Sportowej”.

Pozostałe dochody majątkowe

Pozostałe dochody majątkowe, niesklasyfikowane w ramach wcześniejszych grup, zostały zaplanowane i wykonane w kwocie 3 035 224,28 zł, co stanowi 100% założeń. W tej kwocie uwzględniono wpłatę środków finansowych z niewykorzystanych w terminie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego.
 
W ramach pozostałych dochodów majątkowych sklasyfikowane zostały:

• wpłata środków finansowych z niewykorzystanych w terminie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego w kwocie 3 035 224,28 zł.

Wydatki ogółem

Pojęcie wydatków budżetowych, zasady ich klasyfikacji oraz przeznaczenie określone są w przepisach ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z nimi, wydatki publiczne stanowią nieprzekraczalny limit i mogą być ponoszone wyłącznie na cele i w wysokości ustalonej w uchwale budżetowej gminy lub w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Wydatki  budżetu  Gminy  Kąty  Wrocławskie w 2024 roku zostały wykonane na poziomie 284 241 868,66 zł, co stanowi 92,02% planu ustalonego na kwotę 308 897 370,97 zł.
Realizację planu wydatków w 2024 roku przedstawiają poniższe tabele:

Wydatki bieżące

W 2024 roku wydatki bieżące zostały wykonane na poziomie 207 504 812,41 zł, tj. w 91,35% w stosunku do planu po zmianach, który wyniósł 227 156 442,30 zł.

Wydatki bieżące budżetu gminy obejmują m.in. koszty transportu zbiorowego, remontów dróg, gospodarki odpadami, utrzymania czystości, gospodarki mieszkaniowej, utrzymania cmentarzy, ochotniczych straży pożarnych, opieki społecznej, ochrony zdrowia, kultury i sportu, a także bieżące koszty utrzymania oraz wydatki na wynagrodzenia i uposażenia wraz z pochodnymi i odpisami na fundusze.
 
Znaczącą część wydatków stanowią koszty funkcjonowania oświaty oraz zakupu materiałów i usług niezbędnych do bieżącej działalności, takich jak dowozy dzieci do szkół, ogrzewanie szkół i przedszkoli, remonty budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowej, opłaty, składki oraz inne należności ponoszone przez jednostki budżetowe w imieniu gminy.

Gmina od kilku lat realizuje zadania w ramach funduszu sołeckiego, na który w 2024 roku wydatkowano 1 373 429,93 zł, oraz funduszu osiedlowego, na który przeznaczono 296 369,89 zł.
 
Osobną kategorią w wydatkach bieżących są świadczenia na rzecz osób fizycznych wypłacane z budżetu. Przykładem są zasiłki rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz zasiłki celowe, okresowe i stałe z pomocy społecznej.

Wśród wydatków bieżących wyróżnić należy również dotacje udzielane z budżetu gminy na rzecz różnych jednostek organizacyjnych oraz osób prawnych, których wydatki nie są objęte budżetem, a także wydatki na programy finansowane ze środków pochodzących z budżetu UE i innych źródeł zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi, oraz wydatki na obsługę długu gminy

Gmina corocznie przeznacza znaczne środki na różnorodne dotacje

Dotacje, pomoc finansowa oraz rzeczowa dla innych jednostek samorządu terytorialnego (JST):

• Przekazano dotacje dla Gminy Wrocław na zbiorowy transport międzygminny w wysokości 2 462 709,28 zł.
• Przekazano pomoc finansową dla Województwa Dolnośląskiego na zadanie „Eksploatacja, bieżące utrzymanie i naprawy sygnalizacji świetlnej na przejściu dla pieszych w ciągu drogi wojewódzkiej nr 346 przy szkole w Kątach Wrocławskich” w kwocie 4 428,00 zł.
• Udzielono dofinansowania dla Urzędu Marszałkowskiego na realizację zadaniaw zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich kolejowych przewozach pasażerskich w kwocie284 400,20 zł.
• Przekazano pomoc finansową dla Województwa Dolnośląskiego na wypłatę odszkodowania za przejęte nieruchomościw ramach budowy ścieżki rowerowej Wrocław – Mokronos Dolny – Mokronos Górny w pasie drogi wojewódzkiej nr 347 w wysokości 88 100,00 zł.
• Udzielono pomocy finansowej Powiatowi Wrocławskiemu na utrzymanie i rozwój Systemu Informacji Przestrzennej w kwocie 94 800,00 zł

Dotacje dla placówek oświatowych

W 2024 roku przekazano dotacje na działalność dy- daktyczną, wychowawczą i opiekuńczą realizowaną przez niepubliczne placówki oświatowe działające na terenie Gminy Kąty Wrocławskie na łączną kwotę 19 684 216,81 zł, w tym na dzieci przedszkolne – 13 487 991,97 zł.
Z tytułu zwrotu kosztów udzielonej dotacji na dzieci będące mieszkańcami Gminy Kąty Wrocławskie, a uczęszczające do publicznych i niepublicznych przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych przy szkole podstawowej, a także innych form wychowa- nia przedszkolnego na terenie innych gmin wypłaco- no kwotę 3 714 615,60 zł dla poszczególnych gmin:

Gmina Wrocław - 1 969 669,62
Gmina Kostomłoty - 22 170,08
Gmina Kobierzyce - 1 687 571,92
Gmina Sobótka - 4 582,80
Gmina Środa Śląska - 6 926,22
Gmina Siechnice - 7 491,00
Gmina Miękinia - 6 702,08
Gmina Świdnica - 5 947,72
Gmina Wisznia Mała - 3 554,16
 
Z tytułu zwrotu kosztów udzielonej dotacji na dzieci będące mieszkańcami Gminy Kąty Wrocławskie, uczęszczające do publicznych i niepublicznych przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych, a także innych form wy- chowania przedszkolnego na terenie innych gmin, wypłacono kwotę 3 714 615,60 zł dla poszczególnych gmin:

Wydatki majątkowe 

Wydatki majątkowe Gminy Kąty Wrocławskie w 2024 roku zostały wykonane na poziomie 76 737 056,25 zł, co stanowi 93,99% planu po zmianach, który wyniósł 81 740 928,67 zł. Kwota wydatków majątkowych na jednego mieszkańca wyniosła 2 960,88 zł.

Wydatki majątkowe stanowią 27% wydatków ogó- łem. Rada Miejska, ustalając programy gospodarcze gminy, przyjmuje do realizacji nie tylko inwestycje niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gminy i przynoszące korzyści w dłuższej perspektywie, ale także te, które poprawiają codzienne życie miesz- kańców oraz wspierają rozwój kulturalny i sportowy. Wiele prowadzonych inwestycji skierowanych jest zarówno do seniorów, jak i do dzieci oraz młodzieży.

Przychody

Przychody w 2024 roku zrealizowano w łącznej kwocie 72 624 868,92 zł, w tym:

• kredyty, pożyczki, emisja papierów wartościowych – 21 611 763,87 zł;
• spłata udzielonych pożyczek – 149 000,00 zł;
• niewykorzystane środki pieniężne, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych – 1 202 861,27 zł;
• wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych – 49 661 243,78 zł.

Rozchody

Rozchody w 2024 r. zrealizowano w łącznej kwocie 12 384 800,00 zł, w tym:

• Spłaty kredytów i pożyczek, wykup papierów wartościowych – 12 384 800,00 zł.

Wynik budżetu Gminy Kąty Wrocławskie w 2024 roku w porównaniu do lat 2022 i 2023

Rok budżetowy 2024 zamknął się nadwyżką w wysokości 17 485 943,99 zł, przy planowanym na dzień 31.12.2024 r. deficycie w wysokości – 14 099 794,21 zł.

Sytuacja finansowa Gminy Kąty Wrocławskie jest stabilna, pomimo wprowadzonych reform, które zmniejszyły wpływy z udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, znacznego wzrostu wydatków spowodowanego inflacją oraz rosnących kosztów realizacji zadań oświatowych. Potwierdzają to wskaźniki ekonomiczne, gospodarcze i społeczne, takie jak średnioroczne dochody własne gminy na jednego mieszkańca (wskaźnik G wynosi 4 668,95 zł), wydatki majątkowe na jednego mieszkańca, wskaźnik zadłużenia gminy, wydatki bieżące na administrację publiczną na jednego mieszkańca, pozyskane środki zewnętrzne, liczbapodmiotów gospodarczych na 100 osób, wydatki na kulturę, ochronę powietrza i inne. Wszystkie te wskaźniki plasują Gminę Kąty Wrocławskie w czołówce gmin Dolnego Śląska.