Sytuacja finansowa Gminy Kąty Wrocławskie jest stabilna, pomimo wprowadzonych reform, które zmniejszyły wpływy z udziału w podatkach, stanowiących dochód budżetu państwa (np. udziały w PIT), znacznego wzrostu wydatków w wyniku inflacji oraz wzrostu wydatków na obsługę długu.
Gmina Kąty Wrocławskie zajęła po raz kolejny III miejsce w Rankingu Gmin Województwa Dolnośląskiego 2023 w kategorii gmin powyżej 20 tysięcy mieszkańców. Analizy i oceny dokonano na podstawie 16 wskaźników w obszarach ekonomicznych, gospodarczych i społecznych. Poziom rozwoju poszczególnych samorządów analizowano w oparciu o takie wskaźniki jak np.: średnioroczne dochody własne budżetu gminy na 1 mieszkańca, wydatki majątkowe na 1 mieszkańca, wskaźnik zadłużenia gminy, wydatki bieżące na administrację publiczną na 1 mieszkańca, pozyskane środki zewnętrzne, wydatki na kulturę, na ochronę środowiska itp.
Budżet Gminy Kąty Wrocławskie w 2023 roku został przyjęty Uchwałą Rady Miejskiej nr LIX/761/22 w dniu 29.12.2022 r. Na dzień 31.12.2023 r., po wprowadzonych zmianach w ciągu roku wynosił:
- Plan dochodów – 225 485 645,56 zł
- Plan wydatków – 274 031 524,18 zł
- Plan przychodów – 59 363 998,62 zł
- Plan rozchodów – 10 818 120,00 zł
Dochody Gminy Kąty Wrocławskie w roku 2023 wykonane zostały w kwocie 229 606 103,14 zł, co stanowi 101,83 % planowanej wielkości, przy czym dochody bieżące zrealizowano w wysokości 215 416 404,72 zł, a dochody majątkowe w wysokości 14 189 698,42 zł.
Dochody bieżące
W strukturze dochodów znaczący udział odgrywają dochody bieżące, które w 2023 roku zostały wykonane na poziomie 215 416 404,72 zł, tj. w 104,42% w stosunku do planu wynoszącego 206 293 657,39 zł. Wartości zrealizowanych w 2023 roku dochodów bieżących według głównych źródeł przedstawia poniższa tabela.
Subwencja ogólna wyniosła 39 573 377,30 zł, z czego:
- subwencja oświatowa 32 177 158,00 zł
- uzupełnienie subwencji 7 396 219,30 zł
W wyniku przeprowadzonych reform wpływy z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych (PIT i CIT) zmalały z kwoty 57 976 323,75 zł do kwoty 54 858 926,00 zł.
Największą pozycję w dochodach bieżących stanowi wpływ z podatków i opłat, który zwiększył się w porównaniu do roku 2022 o kwotę 16 898 275,92 zł i wyniósł 88 628 718,76 zł.
W latach 2022-2023 Burmistrz Miasta i Gminy Kąty Wrocławskie podjął dialog z przedstawicielami branży transportowej na terenie gminy Katy Wrocławskie. Wspólnie została wypracowana stabilna polityka podatkowa w zakresie podatku od środków transportowych.
OPŁATA ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI
Zwolnienie z części z opłaty za gospodarowanie odpadami
Gospodarstwa domowe, które we własnym zakresie zajmują się odpadami biodegradowalnymi mogą liczyć na ulgę w opłatach za odpady. Jest to rodzaj zachęty dla właścicieli nieruchomości, by zamiast wyrzucać tzw. zielone odpadki, samodzielnie je zagospodarować. Na terenie gminy Kąty Wrocławskie - ulga BIO przysługuje – 2584 osobom. Wysokość ulgi wynosi 2 zł od każdej osoby zamieszkującej nieruchomość.
Dotacje i dochody celowe
Biorąc pod uwagę podział dochodów bieżących wg źródeł ich pochodzenia, znaczący udział w 2023 roku stanowiły dochody o charakterze celowym, które JST otrzymuje od podmiotów zewnętrznych. W 2023 roku środki te zostały zaplanowane w kwocie 18 195 155,93 zł, z kolei zrealizowane zostały na poziomie 18 915 465,82 zł, co stanowi 103,96% realizacji planu, przy czym:
- dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej (§2010 i 2060) wyniosły 7 722 229,91 zł
- dotacje na realizację zadań realizowanych na mocy porozumień z organami administracji rządowej (§2020) wyniosły 50 450,52 zł
- dotacje celowe otrzymane z budżetu państwa na zadania własne (§2030 i 2040) wyniosły 2 447 542,56 zł
- dochody z dotacji na zadania realizowane na podstawie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego (§2310, 2320, 2710) wyniosły 1 733 566,93 zł
- pozostałe dochody o charakterze celowym (§2100, 2170, 2180, 2440, 2440, 2690) wyniosły 6 961 675,90 zł
Największy poziom dotacji i dochodów celowych Gmina uzyskała na realizację zadań w obszarze:
- Rodzina – 5 737 257,72 zł
- Oświata i wychowanie – 3 487 799,16 zł
- Różne rozliczenia – 3 062 457,64 zł
- Pomoc społeczna – 2 123 359,63 zł
Dochody majątkowe
Dochody majątkowe gminy Kąty Wrocławskie w 2023 roku zostały wykonane na poziomie 14 189 698,42 zł, tj. w 73,94% w stosunku do planu wynoszącego 19 191 988,17 zł. Strukturę zrealizowanych w 2023 roku dochodów majątkowych według głównych źródeł przedstawia poniża tabela.
Dochody z majątku w 2023 roku zostały zaplanowane na poziomie 581 727,00 zł, natomiast zrealizowane zostały w kwocie 350 484,61 zł, co stanowi 60,25% realizacji planu, przy czym:
- wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości (lokale mieszkalne w Smolcu przy ul. Lipowej; niezabudowana działka o powierzchni 0,0612ha w Nowej Wsi Wrocławskiej - §0770) wyniosły 219 675,00 zł
- wpływy z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (§0760) wyniosły 20 736,61 zł
- wpływy ze sprzedaży składników majątkowych wyniosły (§0870) 82 000,00 zł
- wpływy z tytułu odszkodowania za przejęte nieruchomości pod inwestycje celu publicznego (§0800) 28 073,00 zł
Dotacje i środki na inwestycje
Dotacje i środki na inwestycje w 2023 roku zostały zaplanowane na poziomie 17 863 260,42 zł, natomiast zrealizowane w kwocie 13 092 213,06 zł, co stanowi 73,29% realizacji planu.
Największy poziom dotacji i środków na inwestycje Gmina uzyskała na realizację zadań w obszarze:
- Szkoły podstawowe w ramach działu Oświata i wychowanie – 5 037 925,00 zł
- Pozostała działalność w ramach działu Transport i łączność – 3 613 732,38 zł
(poprawa transportowej mobilności poprzez budowę sieci dróg rowerowych oraz budowę obiektów Parkuj i Jedź)
- Drogi publiczne gminne w ramach działu Transport i łączność – 1 749 999,22 zł
- Przedszkola w ramach działu Oświata i wychowanie – 1 243 809,63 zł
Pozostałe dochody majątkowe
Pozostałe dochody majątkowe to dochody niesklasyfikowane w ramach wcześniejszych grup. W okresie sprawozdawczym przewidywano wykonanie na poziomie 747 000,75 zł. Plan został wykonany w kwocie 747 000,75 zł, co stanowi 100,00% założeń.
W ramach pozostałych dochodów majątkowych sklasyfikowane zostały:
- wpłata środków finansowych z niewykorzystanych w terminie wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego w kwocie 747 000,75 zł.
Wykaz zaległości w podatkach od nieruchomości, rolnym i leśnym na dzień 31.12.2023 r.
( obejmuje okres od 2010 – 2023 )
EGZEKUCJA ADMINISTRACYJNA
Zaległości na dzień 31.12.2023 r. wyniosły 1. 628 833,98 zł (plan 11 900 000 zł) – przy stawce 35 zł. Przy wzroście stawki o 20 %, zaległości zwiększyły się o 23,6%. W urzędach skarbowych pozostają zaległości objęte tytułami za lata 2014-2023 na łączną kwotę 687 346,19 zł.
Wydatki ogółem
Pojęcie wydatków budżetowych, zasady ich klasyfikacji oraz przeznaczenie określone zostały w przepisach ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z nimi wydatki publiczne stanowią nieprzekraczalny limit i mogą być ponoszone wyłącznie na cele i w wysokości ustalonej w uchwale budżetowej gminy lub w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
Wydatki budżetu Gminy w 2023 roku wyniosły 249 607 325,42 zł, a ich realizacja ukształtowała się na poziomie 91,09 % planu, który wyniósł 274 031 524,18 zł. Realizację planu wydatków w 2023 roku przedstawiają poniższe tabele.
Wydatki bieżące
W 2023 roku wydatki bieżące zostały wykonane na poziomie 175 939 298,41 zł, tj. w 89,75 % w stosunku do planu po zmianach, który wyniósł 196 034 388,48 zł. Realizację wydatków na przestrzeni lat 2022-2023 przedstawia poniższy wykres:
Wydatki bieżące budżetu gminy obejmują m.in. wydatki na transport zbiorowy, remonty dróg, gospodarkę odpadami, utrzymanie czystości, gospodarkę mieszkaniową, utrzymanie cmentarzy, ochotnicze straże pożarne, opiekę społeczną, ochronę zdrowia, kulturę i sport, koszty bieżącego utrzymania oraz wydatki na wynagrodzenia i uposażenia wraz z pochodnymi i odpisami na fundusze. W znaczącej części są to koszty funkcjonowania oświaty, koszty zakupu materiałów i usług niezbędnych do bieżącej działalności (m.in. dowozy dzieci do szkół, ogrzewanie szkół i przedszkoli, remonty budynków użyteczności publicznej oraz mieszkaniowej, opłaty, składki i inne należności ponoszone przez jednostki budżetowe
w imieniu gminy). Gmina od kilku lat realizuje również zadania w ramach funduszu sołeckiego, na który w 2023 r. wydatkowano kwotę 1 442 539,63 zł oraz osiedlowego, na który wydatkowano kwotę 292 565,57 zł. Łącznie wydatkowano kwotę 1 735 105,20 zł.
Osobną kategorię w grupie wydatków bieżących stanowią świadczenia na rzecz osób fizycznych wypłacane z budżetu. Przykładem takich świadczeń jest obowiązek wypłaty zasiłków rodzinnych, wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłaty zasiłków celowych, okresowych i stałych z pomocy społecznej. Wśród wydatków bieżących należy także wyróżnić m.in. dotacje udzielane z budżetu gminy na rzecz różnych jednostek organizacyjnych oraz osób prawnych, których wydatki nie są objęte budżetem, wydatki na programy finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu UE i źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi oraz wydatki na obsługę długu gminy.
Gmina corocznie wydaje znaczne środki na dotacje w różnych formach.
Dotacje, pomoc finansowa oraz rzeczowa dla innych JST
- Gmina Kąty Wrocławskie przekazała Gminie Wrocław dotację na zbiorowy transport pomiędzy gminami. W 2023 roku na ten cel przekazano kwotę 2 492 465,01 zł.
- Przekazano pomoc finansową dla Województwa Dolnośląskiego dla zadania: „Eksploatacja, bieżące utrzymanie i naprawy bieżące sygnalizacji świetlnej na przejściu dla pieszych w ciągu drogi wojewódzkiej nr 346 przy szkole w Kątach Wrocławskich” w kwocie 7 380,00 zł.
- Udzielono dofinansowania dla Urzędu Marszałkowskiego na realizację zadania w zakresie organizowania publicznego transportu zbiorowego w wojewódzkich kolejowych przewozach pasażerskich w kwocie 434 993,20 zł.
- Przekazano pomoc finansową dla Województwa Dolnośląskiego na wypłatę odszkodowania za nieruchomość w ramach realizowanego zadania budowy ścieżki rowerowej Wrocław – Mokronos Dolny -Mokronos Górny w pasie drogi wojewódzkiej nr 347 w kwocie 324 700,00 zł., wykorzystano 236 600,00 zł, kwotę niewykorzystanej dotacji w kwocie 88 100,00 zł zwrócono.
- Przekazano pomoc finansową dla Województwa Dolnośląskiego na realizację prac projektowych dla zadania „Budowa fragmentu obwodnicy miasta Kąty Wrocławskie” w kwocie 140 000,00 zł.
- Udzielono pomocy finansowej Powiatowi Wrocławskiemu w kwocie 96 180,00 zł na utrzymanie i rozwój Systemu Informacji Przestrzennej, wykorzystano 86 853,07 zł., kwotę niewykorzystanej dotacji w kwocie 9 326,93 zł zwrócono.
Dotacje dla niepublicznych placówek oświatowych
W 2023 roku przekazano dotacje na działalność dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą realizowaną przez niepubliczne placówki oświatowe działające na terenie gminy Kąty Wrocławskie na ogólną kwotę 13 552 385,33 zł, w tym na dzieci przedszkolne 8 707 486,77 zł.
W związku z uczęszczaniem dzieci z terenu gminy Kąty Wrocławskie do placówek oświatowych znajdujących się na terenie innych gmin, wypłacono w ramach zwrotu kosztów łączną kwotę 3 386 240,33 zł, w podziale dla następujących gmin:
Na dotacje dla Stowarzyszeń działających na rzecz mieszkańców przekazano kwotę w wysokości 1 268 842,32 zł, w tym 1 057 282,32 zł na zadania z zakresu kultury fizycznej i sportu. Młodzież najbardziej utalentowana i rozwijająca pasje sportowe jest wspierana finansowo w postaci comiesięcznych stypendiów sportowych. W roku minionym na ten cel została przekazana kwota 160 350,00 zł.
Gmina Kąty Wrocławskie w ramach wspierania ochrony zabytków, przekazuje co roku dotacje na prace konserwacyjne, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków. W 2023 roku przekazano na ten cel w formie dotacji kwotę 243 760,00 zł.
Wydatki majątkowe
Wydatki majątkowe gminy Kąty Wrocławskie w 2023 roku zostały wykonane na poziomie 73 668 027,01 zł, tj. w 94,45 % w stosunku do planu po zmianach, który wyniósł 77 997 135,70 zł. Kwota wydatków majątkowych na jednego mieszkańca kształtowała się na poziomie 2 884,42 zł.
Wydatki majątkowe stanowią 29,51 % wydatków ogółem. Rada Miejska w Kątach Wrocławskich, ustalając programy gospodarcze gminy, przyjmuje do realizacji nie tylko te inwestycje, które są niezbędne w prawidłowym jej funkcjonowaniu, i które z upływem czasu przyniosą korzyści, ale też te, które poprawiają codzienne życie mieszkańców oraz służą rozwojowi kulturalnemu i sportowemu. Szereg prowadzonych inwestycji skierowanych jest zarówno do seniorów, jak również dzieci i młodzieży. Znaczny nacisk w naszej gminie stawia się na inwestycje oświatowe poprzez budowę nowych szkół i przedszkoli oraz modernizację już istniejących obiektów, a także rozbudowę infrastruktury kanalizacyjnej. Również poprawa bezpieczeństwa, a także budowa i modernizacja dróg jest priorytetem w nakładach inwestycyjnych.
Przychody
Przychody w 2023 roku zrealizowano w łącznej kwocie 81 683 447,36 zł, co stanowi 137,60% planu,
w tym:
- kredyty, pożyczki, emisja papierów wartościowych – 28 081 427,00 zł
- niewykorzystane środki pieniężne, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 8 ustawy o finansach publicznych – 1 165 666,17 zł
- wolne środki, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych – 52 436 354,19 zł
Rozchody
Rozchody w 2023 r. zrealizowano w łącznej kwocie 10 818 120,00 zł, co stanowi 100,00% planu, w tym:
- spłaty kredytów i pożyczek, wykup papierów wartościowych – 10 818 120,00 zł
Dług na koniec 2023 roku wyniósł 87 859 627 zł, z tego z tytułu zaciągniętych kredytów 80 384 801 zł oraz pożyczki w WFOŚiGW i NFOŚiGW 7 474 826 zł.
FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE
Projekty realizowane przy współfinansowaniu ze środków zewnętrznych:
